Sobek (Schopke) Wojciech (Albrecht) h. Brochwicz (XV/XVI w.), dworzanin Zygmunta Jagiellończyka, starosta głogowski i opawski. Najprawdopodobniej był Ślązakiem, pisał się z Sułowa Wielkiego (Gross-Saul) w okręgu wąsoskim w księstwie oleśnickim tuż przy polskiej granicy. Wraz z bratem Baltazarem miał też dobra dziedziczne w sąsiednim Sułkowie (Klein-Saul).
Dn. 23 III 1488 ks. oleśnicki Konrad X Biały nadał braciom dobra Wiklina w okręgu wąsoskim, a 17 VII 1490 za wierną służbę zamek i miasto Wąsosz (Hernnstadt) w księstwie oleśnickim z wsią Pobiel oraz wyższe sądownictwo, czeladź, lennych i wolnych ludzi w pobliskich kilkunastu wsiach. Te nadania potwierdził 25 XI 1492 król Czech i Węgier Władysław II Jagiellończyk, a w r.n. star. śląski i namiestnik królewski ks. cieszyński i głogowski Kazimierz. Dn. 30 I 1495 księżna legnicka i złotoryjska Ludmiła przekazała braciom Wąsosz w dziedziczne posiadanie, a w r. 1499 rada miasta Wrocławia potwierdziła im wszystkie poprzednie nadania. W tych latach ludność, mieszczanie i okoliczna szlachta po kolei uznawali ich władzę i składali im hołd. Nie wiadomo, kiedy i w jakich okolicznościach S. wstąpił na służbę u królewicza Zygmunta Jagiellończyka. Stało się to jednak jeszcze przed objęciem przez Zygmunta rządów w księstwie głogowskim; w akcie pełnomocnictwa do działań w Głogowskiem z 27 XI 1499 udzielonego S-owi przez królewicza, został nazwany jego zaufanym dworzaninem. Pod koniec listopada t.r., wraz z przyjacielem i sekretarzem Zygmunta Rafałem Leszczyńskim wyruszył S. do Głogowa, aby w imieniu królewicza objąć tam rządy i przyjąć przysięgę wierności od jego mieszkańców. Wtedy to właśnie, zapewne dzięki znajomości stosunków panujących na ziemiach śląskich, otrzymał urząd star. głogowskiego w miejsce Czecha, Dionizego z Zahradku. Ponieważ królewicz nie sprawował osobiście rządów w Głogowie, S. miał tam dużą władzę, był jednak w ścisłym kontakcie z Zygmuntem. Przynajmniej raz w miesiącu wysyłał do Budy posłańców z listami do królewicza, do Głogowa przybywali zaś gońcy z poleceniami od niego. Co pół roku S. osobiście przyjeżdżał do Budy ze sprawozdaniem ze swojej działalności. Zwyczajem jego stało się także posyłanie królewiczowi prezentów, np. 2 IX 1500 podarował Zygmuntowi białego rumaka. Rządy S-ka w księstwie głogowskim trwały półtora roku. W poł. 1501, podczas pobytu w Budzie, po otrzymaniu przez Zygmunta księstwa opawskiego, S. dostał urząd star. opawskiego po Jerzym z Paluze. Dn. 14 VI t.r. opuścił Budę i udał się do Głogowa, aby przekazać tam rządy nowemu staroście Mikołajowi Pieskowi z Białej. Wobec protestu Opawian przeciw objęciu władzy przez Zygmunta (dążyli oni do przyłączenia księstwa do Czech), R. Leszczyński otrzymał od królewicza znaczną sumę 80 dukatów na wprowadzenie nowego starosty i przekupienie nieprzychylnych jego rządom mieszkańców. W kilka tygodni później do Budy przybyło poselstwo stanów opawskich, a także posłaniec od Leszczyńskiego i S-ka, ze sprawozdaniem z ich działalności. Wiadomości od starosty były pomyślne, gdyż Zygmunt 29 VII 1501 zatwierdził Opawianom wszystkie przywileje i wolności, chociaż nie zlikwidowało to całkowicie istniejącego konfliktu. Także w Opawie S. posiadał dużą władzę, chociażby z racji tego, że Zygmunt na swą rezydencję obrał (od r. 1502) zamek w Głogowie i do nowego księstwa przybywał rzadko. S. porozumiewał się z nim przez posłańców, tą drogą przysyłał pieniądze z dzierżaw, podatków i mennicy (dochody te stanowiły najpoważniejszą sumę w skarbie Zygmunta), a także podarunki, np. upolowaną przez siebie zwierzynę.
W lutym 1503 S. poślubił Annę, córkę Stanisława Szydłowieckiego i jego drugiej żony Zofii z Pleszewa, a siostrę ochmistrza dworu Zygmunta, późniejszego kanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego. Z tej okazji bracia Anny: Jakub, Piotr i Krzysztof, wypłacili jej posag, który S. zabezpieczył na swoim zamku w Wąsoszu z przyległościami, co potwierdzili 2 VI t.r. książęta ziębiccy, Albert i Karol. Zygmunt, który w tym czasie przebywał w Krakowie, przesłał S-kowi jako prezent ślubny złoty pierścień wart 15 fl. Od 24 VIII do 1 IX 1503 S. uczestniczył w obradach sejmu śląskiego we Wrocławiu. W maju 1504 Zygmunt przybył do Opawy na dłuższy pobyt; przez okres ponad półtora miesiąca S. pokrywał wszystkie wydatki dworu i królewicza. W styczniu 1505 był organizatorem i uczestnikiem sejmu śląskiego, który odbył się w Opawie. O zaufaniu Zygmunta do S-ka świadczy fakt powierzenia mu sprawy zastawu księstwa opawskiego w związku z objęciem przez królewicza tronu polskiego i wynikającymi stąd potrzebami finansowymi. W specjalnym dokumencie z 1 II 1507 S. otrzymał wszelkie pełnomocnictwa do układów ze stanami opawskimi i dokonania transakcji z czeskim możnowładcą Mikołajem Trčką. Sprawa ta przeciągała się jednak, gdyż stany opawskie zdecydowały się na wykup księstwa z rąk Zygmunta, a sumy 50 tys. guldenów za księstwo i 5 tys. jako rekompensata dla Trčki zostały ostatecznie spłacone (w ratach) w marcu 1511. Dopiero 13 III t.r. Zygmunt zwolnił Opawian i S-ka z przysięgi wierności i ten mógł przekazać księstwo królowi węgierskiemu. Uznając zasługi S-ka na stanowisku star. opawskiego, Władysław Jagiellończyk powierzył mu prawdopodobnie dożywotnie pełnienie tego urzędu.
Majątek ziemski S-ka obejmował dobra w księstwach oleśnickim i opawskim. W lutym 1507 podarował żonie dom w Opawie zw. Sokołowski, młyn papierniczy («papyrowy») oraz czynsz 10 grzywien na domu stojącym w mieście. W l. 1507–11 S. otrzymał od Zygmunta «za zasługi» kilka nadań i przywilejów, m.in. wieś Przedmieście (księstwo głogowskie), młyn pod Opawą, zwolnienie trzech łanów od danin i robót, potwierdzenie przywileju króla węgierskiego Władysława uwalniającego dom i łany należące do S-ka na przedmieściu Opawy od wszelkich danin i zwolnienie z myta przy przepędzaniu wołów. W maju 1510 nabył od Wawrzyńca Rohowskiego prawo do domu służącego do warzenia i wyszynku piwa na przedmieściu Opawy. Dn. 24 XII 1510 w Krakowie S. zapisał synom (poza Zygmuntem, zapewne jeszcze nienarodzonym) wszystkie dobra w księstwie opawskim. S. zmarł przed 26 XII 1519, kiedy to jego synowie otrzymali od króla zabezpieczenie udzielonej mu przez nich pożyczki na mieście Rawie z przyległościami.
Z małżeństwa z Anną Szydłowiecką S. doczekał się czterech synów: Baltazara, Kaspra, Melchiora (zob.) i Zygmunta (zob.). Po śmierci S-ka jego rodzina przeniosła się do Małopolski i opiekę nad nią objęli Krzysztof i Mikołaj Szydłowieccy.
Najstarszy syn S-ka, Baltazar (zm. przed 11 IX 1534) był dworzaninem królewskim i star. soleckim. Przed r. 1526 ożenił się z Maryną (Mariną), córką podskarbiego ziemskiego lit. Jana Abrahama Ezofowicza (zob.), pozostającą pod opieką K. Szydłowieckiego. Dn. 18 X 1521 Baltazar wraz z braćmi otrzymał od króla zgodę na wykupienie z rąk burgrabiego krakowskiego Jana Bonera miasta Koszyce z przedmieściem Jawiczowice i wsią Kuchary w pow. proszowickim. Dzięki małżeństwu objął także w posiadanie tenutę leżajską i małogoską oraz murowany zameczek zw. Gródkiem w pobliżu bramy Mikołajskiej w Krakowie. W r. 1527 zapisał żonie na mieście Leżajsku i kilku wsiach w ziemi przemyskiej sumy 2 tys. grzywien i 1 110 fl. węgierskich. Maryna zmarła jako katoliczka w r. 1530 i została pochowana w kościele w Opatowie, a mąż ufundował jej nagrobek z h. Leliwa. Baltazar miał trzech synów: Krzysztofa (zob.), Mikołaja i Stanisława (zob.).
Potomkowie Sobków od XVI w. pisali się «z Sulejowa», który w literaturze historycznej błędnie utożsamiano z miejscowościami o podobnej nazwie w pow. kościańskim (Sulejewo bądź Sulewo).
Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., V/2 (Jawiczowice), V/3 (Koszyce); Niesiecki, VII; – Dworzaczek W., Hetman Jan Tarnowski, W. 1985; tenże, Leliwici Tarnowscy, W. 1971; Kieszkowski J., Kanclerz Krzysztof Szydłowiecki. Z dziejów kultury i sztuki zygmuntowskich czasów, P. 1912; Nowogrodzki S., Rządy Zygmunta Jagiellończyka na Śląsku i w Łużycach (1499–1506), Kr. 1937; Pawiński A., Młode lata Zygmunta Starego, W. 1893; – Acta Tom., XVI (dot. syna Baltazara); Cod. Pol., IV; Cod. Sil., VI, XXVIII; Katalog dokumentów przechowywanych w Archiwach Państwowych Dolnego Śląska, T. 9 cz. 1: 1401–1500, Oprac. R. Żerelik, Wr. 1998; Matricularum summ., IV; Przybyszewski, Wypisy źródł. do dziej. Wawelu, XI cz. 1; Script. Rer. Sil., III.
Patrycja Gąsiorowska